In het november-decembernummer van Onze Taal schreef ik een stuk over de spelling van leenwerkwoorden uit het Engels, zoals shoppen, stressen en instaën. Wil je weten hoe je zulke woorden correct spelt en voor welke valkuilen je moet oppassen? Bestel het nummer dan op https://onzetaal.nl/tijdschrift/06-2024!
Dank aan de redactie van Onze Taal voor de samenwerking en aan Flos Vingerhoets (of het is nou Vingerhoedts?) voor de prachtige illustratie bij het stuk.
De tweede lezing in de nieuwe najaarsreeks van Letter en Geest: Neerlandistiek in Leiden wordt gegeven door dr. Alex Reuneker. De titel van zijn lezing luidt: 'Die vermaledijde dt: werkwoordspelling geüpdatet’.
Letter en Geest: Neerlandistiek in Leiden
We instaën en gamen er flink op los. Je updatet een tekst nadat je een passage deletete en na al dat werk wordt er in het weekend gepartyd. Engelse woorden hebben ons dagelijks taalgebruik flink verandert. Of is het toch veranderd? Waarom blijven, ook bij Nederlandse werkwoorden, die beruchte d's en t's toch zo'n bron van ellende? Er doen veel mythes de ronde: een normale spelfout wordt vaak hoogstens als slordigheid aangemerkt, maar een dt-fout zou al snel een gebrek aan inzicht of zelfs intelligentie verraden.
In deze Letter en Geest-lezing laat neerlandicus en taalkundige Alex Reuneker samen met zijn student-assistent Mette Rebel verschillende mogelijke oorzaken van dt-fouten de revue passeren. Is er bijvoorbeeld een relatie met opleidingsniveau? Lokt 'Wordt je broer piloot?' meer of juist minder fouten uit dan 'Word je piloot?' Maken middelbareschoolleerlingen nu echt zo veel fouten bij de gebiedende wijs ('Word lid!')? En hoe zit het nu eigenlijk met al die werkwoorden die we uit het Engels lenen? Voor wie zelf ook weleens twijfelt, frissen we de regels op een speelse manier nog even op.
Alex Reuneker is als universitair docent verbonden aan het Leiden University Centre for Linguistics en hij geeft daar colleges over argumentatie, taalkunde en statistiek. Met behulp van digitale methoden onderzoekt hij argumentatie met voorwaardelijke constructies ('als-dan-zinnen'). Hij publiceert over het Nederlands in pop- en hiphopteksten en daarnaast onderzoekt hij met behulp van de website Gespeld.nl welke factoren een rol spelen in het maken van fouten in de werkwoordspelling. Mette Rebel is masterstudent Nederlandse Taal en Cultuur aan de Universiteit Leiden en onderzocht als student-assistent werkwoordspelling bij middelbareschoolleerlingen.
Meer informatie/inschrijven op https://www.universiteitleiden.nl/agenda/2024/10/die-vermaledijde-dt-werkwoordspelling-geupdatet.
Onlangs is mijn aanvraag voor het Onderwijsfonds van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 2024 gehonoreerd! Met het toegekende bedrag zullen door studenten korte animaties worden gemaakt waarin specifieke categorieën in de werkwoordspelling in heldere en toegankelijke taal worden uitgelegd, zoals beschreven in het onderstaande stuk uit de aanvraag.
De oefeningen [op Gespeld] worden dagelijks door honderden leerlingen en studenten gemaakt, maar de eerdergenoemde feedback wordt slechts in beperkte mate gelezen. Deze aanvraag richt zich daarom op het vergroten van het leereffect bij de genoemde doelgroep door de ontwikkeling van vijftien korte kennisclips (één per oefencategorie, zoals ‘gebiedende wijs’ of ‘leenwerkwoord verleden tijd’) die de feedback op een aantrekkelijke en laagdrempelige manier aanbieden.
Veel dank aan de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde voor deze mooie subsidie. Ben je student in de richting animatie, vormgeving of een aanverwante richting en heb je interesse, neem dan zeker even contact op!
Eind januari 2024 presenteren we op VIOT 2024 (Vereniging Interuniversitair Overleg Taalbeheersing) aan de Universiteit Twente, wederom over de spelling van (voornamelijk Engelse) leenwerkwoorden, zoals updaten en netflixen. In de lezing presenteren we kwantitatieve analyses waaruit blijkt dat leenwerkwoorden significant vaker incorrect worden vervoegd dan niet-leenwerkwoorden. Daarnaast tonen de resultaten aan dat een beperkt aantal typen werkwoorden gebaseerd op de uitgang van de stam, het grootste deel van de fouten veroorzaakt.
Voor meer informatie, zie het abstract en VIOT 2024.
Tijdens de conferentie Het Schoolvak Nederlands (HSN) 2023 zal Alex Reuneker van de Universiteit Leiden en Gespeld samen met studente Nederlandse Taal & Cultuur aan de Universiteit Leiden Mette Dunning onderzoek naar de spelling van leenwerkwoorden presenteren.
Voor meer informatie, zie Het Schoolvak Nederlands (HSN) 2023 en het abstract.
Op veler verzoek wordt er gewerkt aan de mogelijkheid om toetsen te maken op Gespeld. Met een docentenprofiel kun je dan een toets aanmaken met een aantal oefenzinnen naar keuze en de toets downloaden als Word-bestand, zodat je gemakkelijk eventuele aanpassingen kunt doen. Natuurlijk zit er ook een antwoordmodel bij om het nakijkwerk te vergemakkelijken.
Foto door Ben Mullins op Unsplash
Heb je, als docent, suggesties voor deze uitbreiding? Neem dan even contact op via de contactpagina van Gespeld.