Taalplezier met Donald Duck
De Nederlandse editie van het weekblad Donald Duck bestaat 65 jaar! Op 25 oktober 1952 verscheen de eerste aflevering van dit vrolijke weekblad – toen nog als bijlage bij het tijdschrift Margriet (oplage: 2,5 miljoen).
Het blad bezorgt zijn lezers – jong en oud – dus al 65 jaar elke week veel leesplezier. En het is duidelijk dat de makers er zelf ook plezier aan beleven. Dat merk je onder meer aan de taalgrapjes: er zijn in de loop der jaren tal van namen voorbijgekomen die doen denken aan bestaande namen – van beroemdheden, warenhuizen, evenementen en nog veel meer. Soms subtiel, maar vaak ook erg herkenbaar. En vooral: creatief!
Het is onbegonnen werk om ze allemaal te noemen. Hieronder geven we een klein overzichtje van verbasterde namen of namen met een duidelijke knipoog die ons (en onze volgers op Facebook) zijn opgevallen en bijgebleven.
Bron en meer: Onze Taal
Engels op de universiteit
Studenten van de Radboud Universiteit protesteren tegen Engelstalige hoorcolleges. ‘It goes out of hand.’
In een hoorcollege psychologie sprak een docent over een patiënt die ongecontroleerd fietsjes liet vallen. Het hele uur pijnigden de studenten hun hersens. Wat zou dat kunnen zijn? Toen het afgelopen was, vroegen ze het de docent. „I mean shit”, zei hij. Faeces dus. Maar dat goed uitspreken, dat lukte hem niet.
Dit soort misverstanden komt steeds vaker voor, nu het tweede jaar psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen plotseling bilingual is geworden – hoewel studenten de Nederlandstalige bachelor hadden gekozen.
Bron/meer: NRC
De Troonrede gaat met zijn tijd mee
Veertien premiers schreven sinds de Tweede Wereldoorlog de Troonrede, drie koninginnen en één koning spraken hem uit. Hoe veranderde de Troonrede sinds 1945?
Er is haast geen toespraak waar aandachtiger naar wordt geluisterd dan de Troonrede. Wat is het kabinet van plan? Hoe kijkt men naar de toestand in de wereld? Maar het zijn wel vaak ellenlange volzinnen, doorspekt met ambtenarentaal, zodat je vaak behoorlijk goed moet luisteren om iets concreets te horen.
Bron/meer: NRC
Literaire stijl als een computerkunstje
Is de creatie van een uniek literair oeuvre voorbehouden aan zwoegende schrijvers of kan een computer het ook? In het project ‘Writers in the Cloud’ schrijven bezoekers van het Erasmusgebouw van de universiteit met behulp van taaltechnologie een tekst in de trant van schrijvers als Couperus, Grunberg of Bervoets. Het project, dat op 2 oktober van start gaat, is een samenwerking tussen taalwetenschappers van de Radboud Universiteit en kunstenaarscollectief KunstLAB Arnhem.
Bron: Radboud Universiteit
Leiden krijgt Muurgedicht in gebarentaal
Leiden telt ruim 100 muurgedichten in meer dan 30 talen. Eén belangrijke Nederlandse taal ontbrak nog: Nederlandse Gebarentaal. Daar komt nu verandering in. Taalmuseum Leiden en Stichting TEGEN-BEELD onthullen op 14 oktober in de Leidse Hortus Botanicus het allereerste muurgedicht in gebarentaal ter wereld: een videoweergave van Polder van Wim Emmerik. Om het Muurgedicht in Nederlandse Gebarentaal mogelijk te maken is het Taalmuseum een crowdfunding gestart. Met het bedrag dat we binnen halen kunnen we de techniek voor het muurgedicht, zoals een hoogwaardig scherm, bekostigen.
Bron: Taal! Nieuws
Studenten starten boekenprogramma
BookTube. Dat is de naam van het boekenprogramma dat studenten Letterkunde van de Universiteit Antwerpen zijn begonnen op YouTube.
‘Lezers, schrijvers en uitgevers zijn al lang vragende partij voor een boekenprogramma op televisie. Maar waarom zouden we blijven wachten op een initiatief van bovenaf? Bevlogen lezers over de hele wereld gebruiken tegenwoordig YouTube om eigenhandig gemaakte besprekingen van boeken met andere lezers te delen’, verklaren zij hun initiatief.
De studenten bespreken recente Nederlandstalige literatuur in filmpjes van 5 à 10 minuten. In de eerste aflevering doen zij dat op flitsende wijze met De consequenties, het romandebuut van Niña Weijers.
Bron: Taaluniebricht
Vakantie
Een heel fijne, zonnige en avontuurlijke vakantie. Maak er een mooie tijd van!
Tussen 10 juli en 25 augustus worden er geen Facebook-berichten gepost, maar je ontvangt wel elke dag een oefening in je mailbox! Je kunt dus gewoon blijven spellen.
Hoe leert een kind zijn moedertaal?
Vandaag, op de Internationale Dag van het Kind, lanceert het taalcanonteam vol trots een animatiefilmpje over kindertaal. Het is het eerste filmpje in een reeks, bedoeld voor het voortgezet onderwijs. De filmpjes geven een korte introductie op een onderwerp uit de taalcanon, en kunnen gebruikt worden als opstapje voor een les over taal in de klas.
Wanneer begint een kind met het leren van taal? Hoe leert een kind woorden herkennen? En hoe kun je eigenlijk taalonderzoek doen met baby’s? Deze en meer vragen komen aan bod in het eerste filmpje dat de taalcanon lanceert in een reeks filmpjes voor het onderwijs. Tekenaar en animator Frank Landsbergen maakte de filmpjes in opdracht van de taalcanon.
Bron: Neerlandistiek
Drietalig onderwijs
Uit onderzoek van het Centrum Meertaligheid van Cedin blijkt opnieuw dat drietalig basisonderwijs goed is voor de Nederlandse taalbeheersing. Ook resultaten uit eerder onderzoek wezen hier al op. Cedin voerde het onderzoek uit op zogenoemde 3TS-scholen: scholen waar Nederlands, Fries en Engels niet alleen als vak aangeboden worden, maar ook als voertaal worden gebruikt bij andere vakken en activiteiten. Leerlingen van deze scholen scoren bij (Nederlandse) spelling en begrijpend lezen boven het landelijk gemiddelde, zo stellen de onderzoekers vast.
Bron: Onze Taal
Het woord ‘schoonmoeder’
Wat is er zo schoon aan je schoonmoeder? Over schoonmoeders worden weleens grapjes gemaakt, omdat ze niet in elke familie even populair zijn. Zo is er dat mopje waarin een bediende tegen zijn baas zegt: ‘Ik wil graag naar de begrafenis van mijn schoonmoeder’, waarop die laatste antwoordt: ‘Ja, wie wil dat nu niet graag…’ Maar alle gekheid op een stokje: wat ons nu bezighoudt, is de betekenis van schoon- bij woorden als schoonmoeder, schoonvader en schoonfamilie.
Het voorvoegsel schoon- komt voor bij woorden die een verwantschap aangeven. Wat het bij al die woorden zegt, is dat de familierelatie door aantrouwen tot stand is gekomen. Zo is een schoonmoeder dus een ‘aangetrouwde moeder’. De woorden met schoon- komen al in het Nederlands voor vanaf de 16e eeuw en zijn leenvertalingen uit het Frans.
Bron en meer: IVDNT.org