26 november 2017 presenteerde het Taalmuseum de resultaten van de campagne Nieuwe woorden gezocht bij BplusC. Spreker Vivien Waszink leidt ons langs de pareltjes uit de duizend inzendingen. En Het Nieuwe Woorden Gezocht Kwartet werd gepresenteerd.
Vivien Waszink studeerde Nederlandse taal en cultuur aan de Universiteit Leiden en studeerde af op een scriptie over de betekenis van het woord leuk. Ze doet onderzoek naar onder andere woordvorming, neologismen en hiphoptaal en werkt als onderzoeker en taalkundige bij het Instituut voor de Nederlandse Taal. Welke nieuwe woorden bedachten de inzenders? Zijn daar overeenkomsten in te zien? En zitten er woorden tussen die over enige tijd niet meer weg te denken zijn uit ons dagelijks leven? Als geen ander kan Vivien Waszink ons meenemen op ontdekkingstocht langs de mooiste, grappigste en meest logische nieuwe woorden.
Bron: Taalmuseum
Ga lekker zélf in je kracht staan! Japke-d. Bouma schrijft voor nrc.next en NRC Handelsblad columns over kantoorclichés. Ze heeft daar een scherp oog voor, brengt dat humoristisch onder woorden en laat vooral ook zien hoe het wél kan.
Na haar eerdere publicaties Survivalgids voor de kantoorjungle en Uitrollen is het nieuwe doorpakken verscheen onlangs Ga lekker zélf in je kracht staan. Ze houdt op haar eigen wijze de lezers een spiegel voor. Een must have, zou je bijna zeggen.
Bron en meer clichés: Taalunie
Begrijpelijke overheidstaal levert aan alle kanten winst op. Dat is de kortst mogelijke samenvatting van de tweede bijeenkomst van het Netwerk Begrijpelijke Overheid op 23 november. In het Utrechtse Museum Speelklok praatten zo’n zeventig betrokkenen en belangstellenden onder leiding van Wim Daniëls over hun gemeenschappelijke doel.
Bron en meer: Taalunie
25 jaar na de eerste sms zijn CU en wtf heel gewoon. Ltr in plaats van later. CU, yolo en OMG. Sommigen noemen het taalverloedering. Maar daar is Hans Bennis, algemeen secretaris van de Taalunie, het niet mee eens.
Hij noemt de afkortingen waarvan onze sms’jes en appjes vergeven zijn juist een verrijking. ‘Dit toont de creativiteit van de schrijftaal. Het is een heel dynamisch systeem, dat niet aan grammaticale regels hoeft te voldoen. Ik ben blij dat ik me hier namens de Taalunie niet mee hoef te bemoeien.’
Hans Bennis schreef het boek Korterlands, over afkortingen in de Nederlandse taal. Zijn onderzoek begon in de jaren negentig, toen hij zag hoeveel afkortingen zijn dochters gebruikten bij het chatprogramma MSN. De sms is gebonden aan een maximum van 160 tekens. ‘Zeker in het begin was er een ruimtebeperking en een schrijfbeperking,’ zegt Bennis (66). ‘Sms-taal werd meer een geschreven gesproken taal dan een keurig geschreven taal. Je duimen gaan altijd langzamer dan hoe je zou praten. Dus werd het handig om afkortingen te gebruiken: minder aanslagen, minder ruimte.’
In de middeleeuwen ging het eigenlijk net zo: perkament was duur en de boekdrukkunst was nog niet uitgevonden, dus moest elke bijbel met de hand worden overgeschreven.
Bron en meer: Het Parool
Hersenonderzoek en statistiek dragen bij aan een beter begrip van talen en taalverwerving. Toch blijven taalwetenschappers nog altijd hard nodig, zegt hoogleraar Nederlandse Taalkunde Sjef Barbiers.
Geloof het of niet, maar in de tweede helft van de vorige eeuw waren de taalwetenschappen geweldig sexy en populair. Dat zegt hoogleraar Sjef Barbiers. ‘De cognitiewetenschappen en computerwetenschappen, twee belangrijke inspiratiebronnen van de moderne taalkunde, waren jong en veelbelovend. De syntaxis van natuurlijke taal was een vrijwel onontgonnen terrein waar taalwetenschappers zich op konden uitleven.
Bron en meer: Universiteit Leiden
Bij het leren van een nieuwe taal zijn er allerlei hersengebieden actief. Al eerder bleek dat een belangrijke rol is weggelegd voor de hippocampus en het gebied van Broca. Een nieuwe fMRI-studie van Leidse onderzoekers laat zien dat ze allebei een eigen rol spelen in de taalverwerving.
Bron/lees meer: Nemo Kennislink
“Het staat u nochtans vrij mij afschriften van die bescheiden te zenden dewelke alle nuttige inlichtingen bevatten voor het onderzoeken van uw situatie, in dat geval behoud ik me het recht toe om voor, achteraf, ter plaatse tot alle nodig geachte verificaties over te gaan.”
Begrijpt u wat hier staat? Vaak wordt er gedacht dat lange, ambtelijke teksten noodzakelijk zijn voor overheidscommunicatie of berichten met een juridische status. Lange zinnen, moeilijke woorden en lastige zinsconstructies maken het ingewikkeld om te begrijpen wat er staat. Is dit echt noodzakelijk? Of kan het ook anders?
Bron/lees meer: Taalunie
De Nederlandse editie van het weekblad Donald Duck bestaat 65 jaar! Op 25 oktober 1952 verscheen de eerste aflevering van dit vrolijke weekblad – toen nog als bijlage bij het tijdschrift Margriet (oplage: 2,5 miljoen).
Het blad bezorgt zijn lezers – jong en oud – dus al 65 jaar elke week veel leesplezier. En het is duidelijk dat de makers er zelf ook plezier aan beleven. Dat merk je onder meer aan de taalgrapjes: er zijn in de loop der jaren tal van namen voorbijgekomen die doen denken aan bestaande namen – van beroemdheden, warenhuizen, evenementen en nog veel meer. Soms subtiel, maar vaak ook erg herkenbaar. En vooral: creatief!
Het is onbegonnen werk om ze allemaal te noemen. Hieronder geven we een klein overzichtje van verbasterde namen of namen met een duidelijke knipoog die ons (en onze volgers op Facebook) zijn opgevallen en bijgebleven.
Bron en meer: Onze Taal
Reinaert de vos en Karel ende Elegast waren nog nooit zo dichtbij. Vanaf 8 november 2017 staat MOOC Middelnederlands online. Deze Massive Open Online Course bevat educatieve filmpjes over de hoogtepunten uit onze middeleeuwse literatuur, zoals Karel ende Elegast en Reinaert de vos. De MOOC is een initiatief van de Universiteit Antwerpen en is online vrij toegankelijk voor scholieren, leerkrachten, studenten en een breed publiek van geïnteresseerden.
Het contrast kan niet groter zijn: onze oudste Nederlandstalige literatuur en de modernste onderwijstechnieken. Wouter Haverals, doctoraatstudent aan de Universiteit Antwerpen, licht toe: ‘Deze online-lessenreeks brengt de middeleeuwse literatuur helemaal tot leven. In twaalf gefilmde colleges, die elk bestaan uit een reeks korte dynamische kennisclips, worden de belangrijkste onderwerpen uit de Middelnederlandse literatuurgeschiedenis aangesneden.’
Bron en meer: Neerlandistiek/Universiteit Antwerpen, MOOC Middelnederlands
Studenten van de Radboud Universiteit protesteren tegen Engelstalige hoorcolleges. ‘It goes out of hand.’
In een hoorcollege psychologie sprak een docent over een patiënt die ongecontroleerd fietsjes liet vallen. Het hele uur pijnigden de studenten hun hersens. Wat zou dat kunnen zijn? Toen het afgelopen was, vroegen ze het de docent. „I mean shit”, zei hij. Faeces dus. Maar dat goed uitspreken, dat lukte hem niet.
Dit soort misverstanden komt steeds vaker voor, nu het tweede jaar psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen plotseling bilingual is geworden – hoewel studenten de Nederlandstalige bachelor hadden gekozen.
Bron/meer: NRC